[Συνέντευξη στο λογοτεχνικό ιστολόγιο Cantus Firmus]
Ο Κύκλος «Μουσική και Ποίηση» αποτελεί καλλιτεχνική πρωτοβουλία του Δικτύου Δράσεων Music Is και του ηλεκτρονικού περιοδικού για την ποίηση (.poema..). Παίρνει σάρκα και οστά με τη συνεργασία μεταξύ επτά συνθετών και επτά ποιητών, μία φορά τον μήνα (από τον Νοέμβριο έως τον προσεχή Μάιο) στην αίθουσα της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Συμμετέχουν οι συνθέτες: Βασίλης Γκότσης, Νίκος Καρύδης, Νικήτας Κίσωνας, Θεοφανώ Κοσώνα, Νίκος Παναγιωτάκης, Γιώργος Παπουτσής, Αλέξης Πορφυριάδης, καθώς και οι ποιητές: Σταυρούλα Γάτσου, Γιώργος Γώτης, Βασίλης Ζηλάκος, Λένα Καλλέργη, Βασίλης Ρούβαλης, Αγγελική Σιγούρου, Γιώργος Ψάλτης.
Στη συνέντευξη που παραχωρεί ο Βασίλης Ρούβαλης ως εκδότης και συνδιοργανωτής του Κύκλου, διευκρινίζει το σκεπτικό αυτής της δράσης, που οργανώνεται για πρώτη φορά, καθώς και τις προεκτάσεις της για τους συμμετέχοντες από τον χώρο της μουσικής και της λογοτεχνίας.
της Νότας Χρυσίνα
Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Είναι μια ιδέα του συνθέτη Νίκου Παναγιωτάκη. Προέρχεται από τη γενιά των νεότερων μουσουργών που επιδιώκουν να στοιχειοθετήσουν την παρουσία της σύγχρονης σοβαρής μουσικής στα ελληνικά δεδομένα. Ο ίδιος καθώς η ομάδα που συναποτελούν το Δίκτυο Δράσης Music Is, έχουν διάφορες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Προσέγγισαν λοιπόν το (.poema..), ως κατ’ εξοχήν περιοδικό που επικεντρώνεται στη νεότερη ποιητική δημιουργία. Μαζί καταλήξαμε στο πλαίσιο που προτείνουμε: ο Κύκλος «Μουσική και Ποίηση» εδραιώνει μια νέα προσπάθεια «συνομιλίας» μεταξύ των δύο τεχνών. Με αυτές τις επτά συνεργασίες δηλώνουμε ήδη τις προθέσεις μας. Όλοι οι συμμετέχοντες έχουν έγκριτη παρουσία, το έργο τους είναι διακριτό, διαθέτουν περγαμηνές και δηλώνουν «παρών» στο σύγχρονο γίγνεσθαι. Η φιλοδοξία, ως κοινή δράση πλέον, είναι μεγαλύτερη, ευρύτερη για τη συνέχεια.
Πιο συγκεκριμένα, ποιες προοπτικές δίνονται μέσα από όλ’ αυτή τη δημιουργική διεργασία;
Οι επτά εκδηλώσεις του Κύκλου περιέχουν τη μουσική και τον λόγο, αλλ’ επίσης συνδιαλλέγονται με τα εικαστικά, το θέατρο, τη σκηνογραφία. Δημιουργείται ένας γόνιμος πυρήνας που αν μη τι άλλο μπορεί να έχει περισσότερες προεκτάσεις για όλους τους συμμετέχοντες. Εκτός από τις προγραμματισμένες βραδιές στο Μέγαρο Μουσικής, είμαστε σε επαφή με χώρους ανά την Ελλάδα και την Κύπρο. Το πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι η ανίχνευση όλων εκείνων των «σημείων» όσμωσης, τώρα ειδικά, όπου οι συνθήκες για την πολιτιστική δημιουργία γίνονται όλο και πιο αρνητικές, σε κάθε επίπεδο. Οι τέχνες επιβάλλεται να έχουν λόγο στον δημόσιο βίο – αντ’ αυτού όμως βλέπει κανείς την προσπάθεια συρρίκνωσης ή και φίμωσης από την κοινωνική και οικονομική εξουσία, από τα τυποποιημένα μοντέλα πολιτισμικής διαχείρισης. Αυτού δοθέντος λοιπόν, κάθε μικρή ή μεγάλη σπίθα έρχεται κόντρα στο κατεστημένο και, ειπωμένο αλλιώς, απελευθερώνεται ενέργεια για τους πομπούς όσο και για τους δέκτες... Ο Κύκλος μας ευελπιστεί να συνεισφέρει σ’ όλο αυτό το σκεπτικό.
Μιλάμε για μελοποιημένη ποίηση ή μήπως για την πλοκή μουσικής-ποίησης; Με ποιον τρόπο αποδίδεται αυτή η σχέση;
Σ’ αυτή την πρώτη διοργάνωση οι συνθέτες επέλεξαν να εμπνευστούν διεισδύοντας στο κάθε ποιητικό έργο δίχως την πρόθεση της μελοποίησης όπως λίγο-πολύ εννοείται. Δηλαδή, δεν γράφονται τραγούδια πάνω σε ποιήματα, αλλά μουσικά έργα με επίκεντρο-σημείο αναφοράς τα αποσπάσματα ποιημάτων ή ποιητικών συνθέσεων. Στόχος είναι η εκ νέου αναζήτηση αλληλεπιδράσεων, εκφραστικής δυναμικής, καλλιτεχνικών προτάσεων σ’ αυτό το ενδιάμεσο που υφίσταται μεταξύ ποιητικού και μουσικού λόγου. Το βέβαιο είναι ότι κάθε μία από αυτές τις συναυλίες-παραστάσεις θα προτείνει μια διαφορετική εκδοχή σ’ αυτή την αναζήτηση… Παράλληλα, ετοιμάζεται η αντίστοιχη διοργάνωση για την επόμενη χρονιά.
Μπορούν οι τέχνες να συνεργαστούν αρμονικά, ή άραγε πάντοτε κάποια κατισχύει;
Δύσκολη η ερώτηση καθότι η καλλιτεχνική δημιουργία δηλώνει μιαν de factoπρόθεση: να «πει» το ανείπωτο με τον δικό της τρόπο. Είναι ωστόσο φανερό ότι κάθε μορφή τέχνης δανείζεται, εξοικειώνεται, εμβολιάζει στοιχεία από τις άλλες, για τη δική της εξεύρεση νέων φωνών στα πρόταγματά της. Όταν δύο μορφές τέχνης παραλληλίζονται, όπως εν προκειμένω, δεν υφίσταται καμία ανάγκη κατίσχυσης ή άλλης πρόθεσης, παρά μόνον η εναρμόνιση και το ωφέλιμο αποτέλεσμα.
Στην πρώτη συναυλία-παράσταση θα παρουσιαστεί δική σας ανέκδοτη ποίηση. Τι ακριβώς κομίζει το αποτέλεσμα για τους θεατές;
Πρόκειται για την ποιητική σύνθεση «Λεύγες», που επεξεργάζομαι εδώ και τρία χρόνια. Προέκυψε η συνεργασία με τον συνθέτη Νικήτα Κίσσονα, άρτι αφιχθέντα από την Αγγλία, που θεώρησε ότι «τα δύσκολα» είναι τα πιο ενδιαφέροντα! Είναι μια αντίστροφη πορεία απ’ εκείνην του Δάντη, μια επιστροφή της ύπαρξης στη βάση της. Στα εννέα κεφάλαια σκιαγραφείται αυτή η διαδρομή, και σίγουρα δεν είναι εύκολα προσβάσιμη. Πάντως, το βιβλίο δεν θα κυκλοφορήσει ακόμη – δεν ξέρω πότε ακριβώς θα γίνει αυτό. Ωστόσο, η σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσα στο κείμενο και την παρτιτούρα του συνθέτη έχει αποφέρει έναν πρωτότυπο «καρπό», ο οποίος δραματοποιήθηκε από τον σκηνοθέτη Γιάννη Καλαβριανό και θα παρουσιαστεί στη σκηνή με σκηνογραφική επιμέλεια της εικαστικού Μαρίας Καραθάνου και ερμηνεία της ηθοποιού Σοφιάννας Θεοφάνους.
Στην Ελλάδα μάθαμε κάποια ποιήματα από τη μελοποίησή τους. Για παράδειγμα, έχουμε τη συνεργασία του Μίκη Θεοδωράκη με τον Ελύτη, τον Ρίτσο, τον Λειβαδίτη…
Κάθε εποχή έχει τις δικές της προσλαμβάνουσες. Συνθέτες ωσάν τον Θεοδωράκη ή τον Χατζιδάκι, με βέβαιο το λαϊκό έρεισμα, κατάφεραν να διακορεύσουν το αρνητικό προηγούμενο της επαφής των μαζών με την ποίηση. Το ότι ο Μπιθικώτσης, γνήσιος τροβαδούρος, τραγούδησε το «Άξιον Εστί» δίχως να καταλαβαίνει ακριβώς τους στίχους, είναι επίτευγμα. Κι ακόμη περισσότερο, το επίτευγμα μεγεθύνεται εάν σκεφτεί κανείς ότι πολύς κόσμος διάκειται εχθρικά απέναντι στην ποιητική τέχνη, αλλά ταυτόχρονα έχει εξοικείωση με τραγούδια στο ραδιόφωνο που πίσω τους «κρύβονται» στίχοι ποιημάτων κι όχι στιχουργήματα. Αυτό είναι ένα χρήσιμο φαινόμενο και μια καλλιτεχνική επιλογή που μπορεί να πάρει προέκταση σήμερα, με διαφορετικούς όρους βεβαίως.
::Εισιτήρια: Aίθουσα της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης "Λίλιαν Βουδούρη" - Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
:::Κρατήσεις θέσεων: αποστολή μηνύματος (ονοματεπώνυμο, αριθμός
εισιτηρίων, τηλέφωνο) στο ηλ. ταχυδρομείο musicisnetwork@gmail.com:::Τιμή: 10,00 € (κανονικό), 7,00 € (μειωμένο)
Commenti